System Oceny Odpowiedzialnej Renowacji Budynków Wielorodzinnych – praktyczne wskazówki jak podnieść ich standard
    System Oceny Odpowiedzialnej Renowacji Budynków Wielorodzinnych – praktyczne wskazówki jak podnieść ich standard
    PUBLIKACJE

    System Oceny Odpowiedzialnej Renowacji Budynków Wielorodzinnych – praktyczne wskazówki jak podnieść ich standard

    09 grudnia 2025

    Zarządcy budynków wielorodzinnych, zarówno miejskich, jak i prywatnych, stoją dziś przed wyzwaniem, jak skutecznie modernizować starzejący się zasób mieszkaniowy w warunkach rosnących kosztów energii, coraz częstszych fal upałów, gwałtownych opadów oraz presji na redukcję emisji gazów cieplarnianych. W odpowiedzi na te potrzeby Forum Energii we współpracy z Odziałem Warszawskim SARP i Narodową Agencją Poszanowania Energii opracowało System Oceny Odpowiedzialnej Renowacji Budynków (SOORB) – praktyczne narzędzie, które pomaga samorządom, wspólnotom mieszkaniowym, spółdzielniom oraz innym właścicielom i zarządcom spojrzeć na proces modernizacji szerzej niż przez pryzmat samej termomodernizacji. SOORB porządkuje wymagania, łączy kwestie energetyczne, klimatyczne i społeczne oraz wspiera podejmowanie świadomych decyzji inwestycyjnych już na etapie planowania.

    Budynki wielorodzinne stanowią dominującą formę zabudowy w polskich miastach, a ich stan techniczny przekłada się na komfort i bezpieczeństwo milionów mieszkańców. Aż ok. 80% spośród ok. 570 tys. tych obiektów powstało przed 1990 r., gdy obowiązujące normy efektywności energetycznej znacząco odbiegały od obecnych standardów. Według projektowanych dokumentów strategicznych państwa do 2050 r. planowane jest zmniejszenie średniego zużycia energii pierwotnej w tym segmencie z poziomu 209 kWh/m²/rok do 80 kWh/m²/rok. Jest to możliwe wyłącznie poprzez intensyfikację głębokich, dobrze zaprojektowanych procesów renowacyjnych. To nie tylko kwestia kosztów energii, ale również bezpieczeństwa energetycznego kraju i ograniczenia emisji – sektor mieszkaniowy odpowiada dziś za blisko 1/4 krajowych emisji gazów cieplarnianych.

    Czym jest i dla kogo powstał System Odpowiedzialnej Oceny Renowacji Budynku?

    SOORB to narzędzie stworzone z myślą o samorządach oraz podmiotach zarządzających budynkami wielorodzinnymi. Dokument porządkuje sposób przygotowania i oceny projektów modernizacyjnych. Jego celem nie jest zastępowanie obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych, lecz stworzenie jednolitego, praktycznego standardu określającego, czym w praktyce powinna być „ambitna” i „odpowiedzialna” renowacja. System, inspirowany Warszawskim Standardem Zielonego Budynku, traktuje poprawę efektywności energetycznej jako warunek konieczny każdej modernizacji, a jednocześnie rozszerza perspektywę o adaptację do zmiany klimatu, kwestie bioróżnorodności, zdrowie i komfort mieszkańców oraz wymiar społeczny funkcjonowania budynków.

    SOORB promuje model modernizacji wykraczający poza minimalne wymogi prawa — kładzie nacisk na trwałą poprawę jakości środowiska miejskiego, ograniczenie zużycia energii nieodnawialnej oraz zwiększenie odporności budynków i całych osiedli na skutki zmiany klimatu. System może być wykorzystywany nie tylko jako narzędzie oceny projektów, ale także jako praktyczny katalog wymagań pomocny przy tworzeniu dokumentacji przetargowej i programów wsparcia. Co istotne, jego założenia zostały opracowane w sposób umożliwiający dostosowanie do lokalnych realiów — od gęstej zabudowy śródmiejskiej po osiedla bloków z ograniczonym dostępem do terenów zielonych — bez utraty poziomu ambicji w obszarze efektywności energetycznej

    - mówi Konstancja Ziółkowska, koordynatorka projektu i Kierowniczka Projektu Polityka Społeczna w Forum Energii.

    Wymagania SOORB zostały w dużej mierze zharmonizowane z unijną taksonomią dla działalności zrównoważonej środowiskowo, w tym z zasadami „istotnego wkładu” w łagodzenie zmiany klimatu oraz „niewyrządzania poważnych szkód” (DNSH). Dzięki temu system może stanowić realne wsparcie dla inwestorów przygotowujących projekty finansowane ze środków krajowych i unijnych, choć autorzy raportu wskazują, że w przypadku konkretnych programów pomocowych konieczne będzie każdorazowe stosowanie dodatkowych, szczegółowych wymogów formalnych.

    Jak działa mechanizm oceny?

    SOORB opiera się na ocenie projektów na etapie przygotowania dokumentacji, w formule „spełnia / nie spełnia”, a nie na porównywaniu inwestycji między sobą. System obejmuje siedem obszarów – od prawidłowego procesu przygotowania projektu i efektywności energetycznej, po zagadnienia związane z zielenią, gospodarką wodną, mobilnością, materiałami budowlanymi i komfortem użytkowników. Warunkiem uznania renowacji za odpowiedzialną jest pozytywna ocena w obszarach obligatoryjnych oraz w wybranych obszarach uzupełniających, przy uwzględnieniu specyfiki działki i uwarunkowań technicznych.
    Autorzy raportu podkreślają, że skuteczność SOORB zależy nie tylko od jakości samego narzędzia, ale również od jego realnego umocowania w procedurach samorządowych oraz od profesjonalizacji procesu przygotowania inwestycji. Odpowiedzialna renowacja wymaga obowiązkowego udziału uprawnionego architekta, przygotowania pełnowartościowej dokumentacji projektowej oraz współpracy z audytorami energetycznymi i innymi specjalistami. Choć system formalnie dotyczy etapu projektowego, raport wyraźnie wskazuje, że bez rzetelnej kontroli etapu realizacji i późniejszej eksploatacji budynków nie będzie możliwe osiągnięcie zakładanych efektów środowiskowych i społecznych.
    Raport został stworzony w ramach projektu „Przeprowadzenie działań edukacyjnych, badawczo-rozwojowych oraz szkoleniowo-doradczych w obszarze zielonej i energetycznej transformacji”, realizowanego w ramach środków z Krajowego Planu Odbudowy.
    Cały raport dostępny jest na stronie: https://www.forum-energii.eu/system-oceny-odpowiedzialnej-renowacji-budynkow

    Autorstwo:

    Koło Architektury Zrównoważonej Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP): Justyna Biernacka, Klara Janicka, Piotr Jurkiewicz, Anna Tofiluk, Anna Zawadzka-Sobieraj, Kinga Zinowiec-Cieplik, Narodowa Agencja Poszanowania Energii: Jerzy Kwiatkowski

    Koordynacja projektu:

    Konstancja Ziółkowska (Forum Energii) oraz Karol Bandurski (Politechnika Poznańska)

    Powered by
    We use cookies to run our website, analyze your use of our services, manage your online preference & personalize ad content. By accepting our cookies, you’ll get relevant content and social media features, personalized ads, and an enhanced browsing experience. To manage your choices, click „Cookie Settings”. Necessary cookies are required for the core website functionality and cannot be rejected. For more information, see our Cookie Policy.
    Polityka plików cookies
    Pliki cookie używane w witrynie są podzielone na kategorie. Poniżej możesz zapoznać się z każdą kategorią oraz zezwolić na niektóre lub wszystkie z nich lub je odrzucić, z wyjątkiem niezbędnych plików cookie, które są wymagane do zapewnienia podstawowej funkcjonalności witryny. Jeśli wcześniej dozwolone kategorie zostaną wyłączone, wszystkie pliki cookie przypisane do tej kategorii zostaną usunięte z Twojej przeglądarki. Listę plików cookies przypisanych do poszczególnych kategorii oraz szczegółowe informacje na ich temat znajdziesz w zakładce „Polityka plików cookies".
    Niezbędne pliki cookie
    Niektóre pliki cookie są wymagane do zapewnienia podstawowej funkcjonalności. Bez tych plików cookie witryna nie będzie działać prawidłowo. Są one domyślnie włączone i nie można ich wyłączyć.
    Preferencje
    Preferencyjne pliki cookie umożliwiają witrynie internetowej zapamiętywanie informacji w celu dostosowania wyglądu i zachowania witryny do potrzeb każdego użytkownika. Może to obejmować przechowywanie wybranej waluty, regionu, języka lub motywu kolorystycznego.
    Analityczne pliki cookie
    Analityczne pliki cookie pomagają nam ulepszać naszą witrynę internetową, gromadząc i raportując informacje na temat jej użytkowania.
    Marketingowe pliki cookie
    Marketingowe pliki cookie służą do śledzenia odwiedzających na stronach internetowych, aby umożliwić wydawcom wyświetlanie trafnych i angażujących reklam. Włączając marketingowe pliki cookie, wyrażasz zgodę na spersonalizowane reklamy na różnych platformach.